῾Η Ἐνορία τοῦ ῾Αγίου Νικολάου Καισαριανῆς εἶναι ἡ πρώτη Ἐνορία πού δημιουργήθηκε τό 1924 γιά νά καλύψει τίς θρησκευτικές ἀνάγκες τῶν Χριστιανῶν προσφύγων, οἱ ὁποίοι κατέφυγαν στήν ἐλεύθερη Πατρίδα μετά τήν Μικρασιατική καταστροφή καί ἐγκαταστάθηκαν στήν περιοχή τοῦ νοσοκομείου Συγγροῦ.
Λόγω τῆς ἐπιτακτικῆς ἀνάγκης νά στεγασθῆ τόσο πλῆθος ἀνθρώπων δέν ἔγινε πρόβλεψη ἐξοικονομήσεως χώρου γιά τήν ἀνέγερση Ναοῦ. Τήν παράλειψη ὅμως αὐτή νίκησε ὁ θρησκευτικός ζῆλος τῶν κατοίκων. Μέ ἐπικεφαλῆς τόν ἀείμνηστο Ἱερέα Μιχαήλ Κυριαζόπουλο, κατάφεραν νά τούς παραχωρηθῆ ἕνα τμῆμα ἀπό τήν ἀποθήκη τῆς Ἐφορίας ῾Υλικοῦ Πολέμου γιά τήν ἐξυπηρέτηση τῶν θρησκευτικῶν ἀναγκῶν.
῎Ετσι, ἀφοῦ εὐπρεπίσθηκε κατάλληλα ὁ χῶρος, πραγματοποιήθηκε καἰ ἡ πρώτη Θεία Λειτουργία τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1924.
Ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος ἐνέκρινε τήν ἵδρυση τῆς νέας «Ἐνορίας ῾Αγίου Νικολάου Συνοικισμοῦ Συγγροῦ», ἡ ὁποία τό Μάϊο τοῦ 1926 μετωνομάστηκε σέ «Ἐνορία ῾Αγίου Νικολάου Καισαριανῆς».
῾Η πρώτη «Ἐφοροεπιτροπή» ἀπαρτίσθηκε ἀπό τούς ἱδρυτές τοῦ ἱεροῦ ναοῦ· τόν ἱερέα Μιχαήλ Κυριαζόπουλο καί τούς Τάρταρη Μενέλαο, Γανώση Μενέλαο, Ἰωαννίδη Κωνσταντῖνο, Κοζαδῖνο Κωνσταντῖνο, Κορδογιάννη Νικόλαο, Κουμπαρέλη Θεόδωρο, Μουράτη Σάββα, Μπαμιατζόπουλο Ἰωάννη, Νταλιάνη Ἀναστάσιο, Ράλλη Ράλλη καί Τσιπουρλή Γεώργιο.
Τό 1927 ἀνεγείρεται τό βόρειο κλῖτος τοῦ ναοῦ καί τό 1929 τό νότιο. Ὅμως ἀπό τό ἔτος 1938 ἀρχίζει νά παρουσιάζεται ἐπιτακτική ἡ ἀνάγκη ἀνεγέρσεως νέου μεγαλυτέρου ἱεροῦ ναοῦ.
῞Υστερα ἀπό πολλές προσπάθειες, τό 1952 παραχωρήθηκε τελικά ὁλόκληρος ὁ χῶρος στόν ὁποῖον εὑρίσκεται σήμερα ὁ ἱερός ναός. Τά σχέδια ἔγιναν ἀπό τόν ἀρχιτέκτονα κ. Γεώργιο Νομικό καί στίς 5 Ἰουλίου τοῦ 1953, ἐντολῇ τοῦ ἀοιδίμου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Σπυρίδωνος, κατετέθη ὁ θεμέλιος λίθος ἀπό τόν ἀείμνηστο τότε Θεοφ. Ἐπίσκοπο Ρωγῶν Διονύσιο, τόν καί μετέπειτα Σεβ. Μητροπολίτην Σερβίων καί Κοζάνης.
Οἱ ἐργασίες ἄρχισαν μέ χρήματα πού συγκεντρώθηκαν ἀπό δωρεές τῶν πτωχῶν ἐνοριτῶν καί ἀπό κάποιες δωρεές κατοίκων τοῦ Παγκρατίου, καθώς καί ἀπό δύο λαχειοφόρους ἀγορές, οἱ ὁποίες καί πραγματοποιήθηκαν γι’ αὐτό τό σκοπό. Μεγάλη ἦταν καί ἡ συμβολή τῆς δωρεᾶς τῆς Α.Μ. τῆς βασιλίσσης Φρειδερίκης, μέ τό ποσόν τῶν 150.000 δρχ. τήν ἐποχή ἐκείνη.
Ἀπό τότε, μέ τίς συνεχεῖς προσπάθειες ὅλων, ὁ ναός προχωροῦσε πρός τήν ὁλοκλήρωσή του. Συγχρόνως ἡ ἐνορία ἐδραστηριοποιεῖτο μέσα στήν πολυπληθῆ πρωτεύουσα μέχρι τό Μάϊο τοῦ 1974, ὅταν ἡ περιοχή αὐτονομήθηκε σάν ξεχωριστή Ἱερά Μητρόπολη, μέ τό ὑπ’ ἀριθμ. 411/1 § 4 Π.Δ. ΦΕΚ. 134/16-5-74.
῾Η πρώτη μέριμνα τοῦ νέου καί πρώτου Ποιμενάρχου τῆς περιοχῆς ἀειμνήστου Γεωργίου, ἦταν ἡ καθιέρωση τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ ῾Αγίου Νικολάου Καισαριανῆς ὡς Μητροπολιτικοῦ, τόν ὁποῖον μάλιστα καί ἐγκαινίασε στίς 5-10-75. Ἀμέσως ἄρχισε ἡ τοποθέτηση λαμπροῦ ξυλόγλυπτου τέμπλου καί ἡ ἁγιογράφηση, ἡ ὁποία στίς μέρες μας ὁλοκληρώνεται.
Μέ τή φροντίδα καί ἀμέριστη συμπαράσταση τοῦ νέου μας Ποιμενάρχου κ.κ. Δανιήλ, πραγματοποιήθηκαν κι ἄλλες τακτοποιήσεις στό ἱερό Βῆμα ἀλλά καί στόν κυρίως Ναό· παράλληλα ὅμως, αὐξήθηκαν καί οἱ διάφορες πνευματικές, ποιμαντικές και φιλανθρωπικές δραστηριότητες σ’ αὐτόν, ὥστε δικαίως να θεωρείται τό κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.
